Kendinizi tanıdığınızı düşünüyor musunuz? Başkalarının sizi nasıl gördüğünü söyleyebilir misiniz? Bu soruların cevaplarını bilmek istiyorsanız, işte kişiliğinizi anlamanın yolları.
Kişiliklerimizin her gün çeşitli ortamlarda, evde, işte ve oyun oynarken ortaya çıktığını fark edebilirsiniz. Kişilik tiplerini belirleyebilmek, etkimizi göstermemize, ilişkilerimizi geliştirmemize, daha etkili iletişim kurmamıza ve oyundaki amaç ne olursa olsun, ister çocuklarımızın oyuncaklarını almalarını sağlamak isterse bir satış ekibini yüksek bir hedefe ulaşmak için motive etmek olsun, başarıya ulaşmamıza yardımcı olabilir.
Kişilik tiplerini bilmek önemlidir çünkü her birimizin kendi rahatlık alanımız ve meşgul olabileceğimiz bir yetenek alanımız var. Kendi rahatlık alanlarımızı ve kendi zorluk alanlarımızı (neleri yapabilip neyi yapamadığımızı) bilerek kendimize rehberlik edebiliriz. Ve sonra çevremizdeki insanlar hakkında bunu bilirsek, o insanlar arasında kendimize de rehberlik edebiliriz.
Bu yazıda, kendi kimliğinizi anlamanıza yardımcı olabilecek altı önemli ipucuna bakacağız.
Ama önce, kendinizi tanımanın neden önemli olduğuna bir göz atalım.
KENDİNİ BİLMENİN FAYDALARI
Kısaca, kendi doğanızı bilmek isteyebileceğiniz birkaç neden var:
Mutluluk
Kim olduğunuzu ifade edebildiğinizde daha mutlu olacaksınız. Arzularınızı ifade etmek, istediğinizi elde etmenizi daha olası hale getirecektir.
Daha az iç çatışma
Dışsal eylemleriniz içsel duygu ve değerlerinizle uyumlu olduğunda, daha az içsel çatışma yaşayacaksınız.
Daha iyi karar verme
Kendinizi tanıdığınızda, hangi gömleği alacağınız gibi küçük kararlardan hayatınızı kimle geçireceğiniz gibi büyük kararlara kadar her konuda daha iyi seçimler yapabilirsiniz. Hayatın çeşitli sorunlarını çözmek için uygulayabileceğiniz yönergelere sahip olacaksınız.
Kendi kendine kontrol
Kendinizi tanıdığınızda, sizi kötü alışkanlıklara direnmek ve iyi alışkanlıklar geliştirmek için neyin motive ettiğini anlarsınız. Hangi değerlerin ve hedeflerin iradenizi harekete geçirdiğini bilmek için içgörüye sahip olacaksınız.
Toplumsal baskıya karşı direnç
Değerlerinize ve tercihlerinize bağlı olduğunuzda, ‘hayır’ demek istediğinizde ‘evet’ deme olasılığınız daha düşüktür.
Başkalarına karşı hoşgörü ve anlayış
Kendi zayıflıklarınız ve mücadeleleriniz hakkındaki farkındalığınız, başkalarıyla empati kurmanıza yardımcı olabilir.
Canlılık ve zevk
Gerçekte olduğunuz kişi olmak, daha canlı hissetmenize yardımcı olur ve yaşam deneyiminizi daha zengin, daha büyük ve daha heyecanlı hale getirir.
Artık kişiliğinizi anlamanın harika bir şey olduğuna ikna olduğunuza göre, kişiliğin “Yaşamsal İşaretleri”ne geçeceğiz.
BENLİĞİN YAPI TAŞLARI: YAŞAMSAL İŞARETLER
İngilizce “VITAL Signs” olarak bilinen teknik ile benliğin altı yapı taşını çözebilmek mümkün. VITAL Signs sözcüğündeki büyük harfler, benliğin altı yapı taşının kısaltmasını oluşturur. Harfler Değerler, İlgi Alanları, Mizaç, Günün Her Saati, Yaşam Misyon ve Hedefleri ve Güçlü Yönler/Beceriler anlamına gelir.
1. V = Değerler
Değerler, başkalarına yardım etme, yaratıcı olma, sağlık, finansal güvenlik gibi konularda karar vermede rehberdir ve hedefler için motive edicidir. Araştırmalar, yalnızca değerlerinizi düşünmenin veya yazmanın sağlıklı adımlar atmanızı daha olası hale getirebileceğini gösteriyor. Değerli şeylerin sağladığı motivasyon, birçok psikoloji deneyinde gösterildiği gibi, yorgun olduğunuzda bile devam etmenizi sağlayabilir. Kendinizi motive etmek istiyorsanız, değerlerinizi bilin.
2. I = İlgi Alanları
İlgi alanları tutkularınızı, hobilerinizi ve uzun bir süre boyunca dikkatinizi çeken her şeyi içerir. İlgi alanlarınızı anlamak için kendinize şu soruları sorun: Nelere dikkat ediyorsunuz? Neyi merak ediyorsunuz? Sizi ilgilendiren ne? Bir şeye ilgi duymak, odaklanmış zihinsel durumu ve hayatı canlı kılar ve size en derin tutkularınıza dair ipuçları verebilir.
Birçok insan, bir şeye derin bir ilgi duyma üzerine bir kariyer inşa eder. Mesela bir çocuk 11 yaşında bacağını kırar ve acile o kadar hayran kalır ki acil hekimi olmaya karar verir.
3. T = Mizaç
Mizaç doğuştan gelen tercihlerinizi tanımlar. Enerjinizi yalnız olmaktan mı (içe dönük) yoksa insanlarla birlikte olmaktan mı (dışa dönük) yana? Planlayıcı mısınız yoksa akışına bırakan bir insan mısınız? Daha çok duyguya göre mi yoksa düşünce ve gerçeklere dayanarak mı karar verirsiniz? Ayrıntıları mı yoksa büyük fikirleri mi tercih edersiniz? Bunun gibi mizaç sorularının cevaplarını bilmek, gelişebileceğiniz durumlara yönelmenize ve solabileceğiniz durumlardan kaçınmanıza yardımcı olabilir.
4. A = 24 Saatlik Aktivite
24 saat kategorisi, bir şeyler yapmayı sevdiğiniz zamanı, yani bioritmlerinizi ifade eder. Örneğin sabah insanı mısınız yoksa gece insanı mısınız? Enerjiniz günün hangi saatinde zirve yapıyor? Aktiviteleri en iyi zamanlarınıza göre planlıyorsanız, doğuştan gelen biyolojik saatinize saygı duyuyorsunuz demektir. Hayatınıza dönüp baktığınızda, doğduğunuzdan beri sabah insanı olduğunuzu fark edebilirsiniz. Arkadaşlarla eğlenceli yatıya kalmalar mı? Dahil olmayı seviyor muydunuz? Yoksa geç yatmalar size göre değil mi?
Biyoritmlerinize göre yaşamak, hayatınızda oldukça büyük bir fark yaratabilir. Erken kalkıp erken yatan, günde üç öğün yemek yiyen ve pazar günleri geç uyanmayı seven biriyseniz, buna göre yaşamayı deneyin. Biyoritminizin sizi yormasına izin vermeyin. Biyoritm tercihleri, benliğin ‘değerler’ gibi yüksek nitelikleriyle karşılaştırıldığında önemsiz gibi görünse de, biyolojinizle senkronize olduğunuzda günlük yaşamınızı daha keyifli hale getirir. Her alanda, olmadığınız biri gibi davranarak enerjinizi boşa harcamadığınızda hayattan zevk almak daha kolaydır.
5. L = Yaşam Misyonu ve Anlamlı Hedefler
Kendinize şu soruyu sorun: ‘Hayatınızın en anlamlı olayları nelerdi?’ Gizli kimliğinize, kariyerinize ve yaşam doyumuna dair ipuçlarını keşfedebilirsiniz.
6. S = Güçlü Yönler
Güçlü yönler sadece yetenekleri ve becerileri değil, aynı zamanda sadakat, başkalarına saygı, öğrenme sevgisi, duygusal zeka, adalet ve daha fazlası gibi karakterin güçlü yönlerini de içerir. Güçlü yönlerinizi bilmek, özgüvenin temellerinden biridir; kendi süper güçlerinizi kabul edememek, sizi düşük benlik saygısı yoluna sürükleyebilir. İltifatları dinleyerek ve güçlü yönlerinize dair ipuçları olabilecek becerileri fark ederek ‘iyiliği kabul eden’ bir kişi olun.
Örneğin, bir tanıdık size sesinizin yatıştırıcılığını sevdiğini söylüyor. Bu bilgiyle ne yapabilirsiniz? Aynı şekilde, tam tersi bir durumda zayıf yönlerinizi bilmek, iyi olmadığınız konularda kendinize ve başkalarına karşı dürüst olmanıza yardımcı olabilir. Bu zayıflıklar üzerinde çalışmaya karar verebilir veya bunları kişisel veya profesyonel yaşamınızın daha küçük bir parçası haline getirmeye çalışabilirsiniz.
NASIL BİRİSİNİZ?
Kişiliğinizin ne olduğunu bilmek hayatınızın gidişatını yardımcı olabilir. Kendinizi ne kadar çok tanırsanız, hayattan o kadar emin olabilirsiniz. Ayrıca bir şeyi değiştirmeniz gerekip gerekmediğini, yaşam kalitenizi düşüren herhangi bir özellikte fazlalık olup olmadığını da görebilirsiniz. Kişiliğinizin ne olduğunu öğrenmek için kendinizi analiz edin.
Farklı kişilik tiplerine ait birkaç özelliğe sahip olabilirsiniz, ancak kesinlikle öne çıktığınız ve kendinizi daha fazla tanımladığınız bir özellik vardır.
MÜKEMMELLİYETÇİ
Mükemmelliğe biraz takıntılı insanlardır. Çok rasyoneldirler ve disiplini aşırı bir şekilde uygularlar. Kendilerine ve başkalarına karşı otoriterdirler. Başkalarında doğru görmediklerini düzeltmeye çalışacakları için can sıkıcı hale gelebilirler.
Nadiren bir şeyden memnun kalırlar, her zaman daha iyi olabileceğini düşünürler, bu nedenle çoğu zaman sinirlenirler ve çok az gülümserler.
Kendi standartlarına ulaşmakta zorlandıkları için çoğu zaman büyük bir hayal kırıklığı ve kaygı yaşarlar.
SADIK VE BAĞIMLI
Güven ve samimiyet onlar için çok değerlidir. Çok arkadaş canlısı ve başkalarına bağlıdırlar. Onları karakterize eden bir şey varsa, birisiyle özdeşleştiklerinde sundukları sadakattir. Son derece uyumlu ve sorumlu oldukları için tamamen güvenilebilirler.
Özel bir hassasiyetleri vardır ve birini sevdiklerinde o kadar yakınlaşırlar ki bazen onları hayatlarının merkezine koyarlar.
ZORLU
Çevreleriyle asla aynı fikirde olmayan insanlardır. Aksi düşünmeleri en belirgin özellik olacaktır. Farklılıkları nedeniyle de olsa komuta etmeye, hükmetmeye ve öne çıkmaya ihtiyaç duyarlar. Akıllı görünebilirler. Başkalarının düşüncelerinden etkilenmezler. Fikirlerini sıra dışı olsalar bile gerçekleştirmek isterler.
İsteklerine uyulmadığı takdirde zalim ve kincidirler. Diktatörlüklerini dayatırlar ve ne pahasına olursa olsun lider olmak isterler. Duygularını asla ifade etmezler, yenilmez olduklarına inanırlar ve genellikle etraflarında sevmedikleri birçok insan vardır.
BAKICI VE YARDIMCI
Kendilerinden çok sevdiklerinin iyiliğiyle ilgilenirler. Başkalarının dikkati ve bakımı konusunda aşırı endişe duyarlar. Çok cömert, biraz sahiplenici ve çok sevecendirler. Duyarlı, sevgi dolu ve özverili, karşılığında hiçbir şey beklemeden başkalarına hizmet etmeyi severler. İhtiyaç duyulmaktan hoşlanırlar.
Olumsuz yönden, biraz saftırlar ve eleştiriye ve reddedilmeye karşı aşırı duyarlıdırlar. Görünürdeki karakter iyiliklerinde büyük bir zayıflık gizlerler.
HEVESLİ VE DIŞA DÖNÜK
Çok aktif, mutlu, spontane ve eğlenceli insanlar olarak öne çıkarlar. Sosyalleşmek ve yeni projelere başlamak için heyecanlılar. Hırslı ve dürtüseldirler. Sürekli ve çeşitli bir aktiviteye sahip olmaları gerekir, bu nedenle genellikle çok yönlüdürler.
Kişilikleri coşkulu ve dışa dönüktür, sıkılmaktan çok korkarlar, tüm zamanlarını dolu geçirmek ve insanlarla sürekli iletişim halinde olmak isterler.
BİREYCİ VE İÇE DÖNÜK
Önceki kişiliğin aksine bireyci ve içine kapanık, çekingen bir tiptir, sosyal gruplardansa fikirleri ve projeleri ile baş başa kalmayı tercih eder. Saygılı, ciddi, hayal gücü kuvvetli, sağduyuludur.
İçe dönük insanlar, bulundukları iç dünyalarından çıkarıldıklarında yüksek derecede yaratıcılığa sahip olma eğilimindedirler. Sosyalliği pek sevmezler, başkalarına karşı becerileri gelişmemiş görünebilirler.
ARAŞTIRMACI VE YARATICI
Çok bağımsız olmaları ile karakterize edilirler. Henüz var olmayanı araştırmak ve icat etmek isterler. Öğrendiklerini, ötesini görmek ve yenilik yapmak için kullanırlar. Genellikle düşünceleriyle baş başa kalmak için kendilerini soyutlarlar ve bazen olağandışı görünen algılarını geliştirirler.
Araştırmacı ve yaratıcı kişilik tipi ile özdeşleşiyor musunuz? Bu sizin kişiliğinizse, öğrenmeye tutkulu olursunuz ve çok ısrarcı bir insan olursunuz, bu da sizin ilgilendiğiniz konuda büyük bir profesyonel ve uzman olmanızı sağlayacak bir şeydir.
LİDER VE BAŞARILI
Harika bir güven verirler. Zekidirler, birbirlerini iyi tanırlar ve içlerindeki en iyiyi nasıl kullanacaklarını bilirler. Kendilerini kabul ederler ve severler, bu yüzden klasik ve iyi insanlardır. Her duruma uyum sağlarlar, zorluklardan korkmazlar.
Duygusal zekaları öne çıkar, bu yüzden hayatlarının her alanında başarıya odaklıdırlar. Onlar güzel, dürüst ve çekicidir. Başkalarının saygısını ve hayranlığını kazanırlar.
HUZURLU VE SAKİN
Çok sakin, istikrarlı, dengeli insanlardır. Herhangi bir çatışmaya barış getirmeyi severler. Hayatlarının her alanında sadeliği, alçakgönüllülüğü ve sabrı öne çıkarırlar. Kötü ortamlardan hoşlanmazlar, bu nedenle çevrelerini uyumlu hale getirmek için her şeyi yaparlar.
Çevrelerindeki insanlar, destek, nezaket ve bir pozitiflik ve rahatlama nefesi aldıkları için onlarla ilgilenmekten mutluluk duyarlar.
Unutmayın; daha iyi veya daha kötü olan tek bir kişilik türü yoktur. Hepsinin iyi ve kötü yanları vardır, aşırısı zararlı olabilir, her zaman olduğu gibi denge en iyisi olacaktır.
